De geschiedenis van De Zuidmolen
Begin jaren
De Zuidmolen werd in 1857 gebouwd door J. Heyne. De eerste steen werd gelegd door J. Bodenstaff. In het jaar 1894 is de molen in bezit gekomen van de familie Jochijms.
Molenmaker Jacobus Jochijms kocht de molen, omdat hij het molenmakersvak aan de wilgen wilde hangen en een honkvaster beroep wilde hebben. In 1929 stierf Jacobus en ging de molen over in handen van zoon Piet.
De 2de wereldoorlog
Hij maakte samen met de molen de oorlog mee, de molen overleefde de Tweede Wereldoorlog zonder al teveel schade, opmerkelijk in een streek waar in de laatste fase sprake was van veel oorlogsgeweld. Na operatie Market Garden kwam Groesbeek in de winter van 1944 aan het front te liggen en moesten de bewoners evacueren.
Toch was niet het hele dorp verlaten, op de bovenste verdieping van de molen staken de Canadese General Harry Crerar, Guy G. Simonds en de Britse Brain G. Horrocks hun koppen bij elkaar om over de uitvoering van het Rijnlandoffensief te overleggen. Bijna 500.000 vooral Britse en Canadese soldaten moesten vanuit Nijmegen door de Ooijpolder en door het Reichswald naar Duitsland marcheren om de Rijn te bereiken en deze uiteindelijk over te steken. Vanuit de Zuidmolen in Groesbeek hadden de militaire gezagshebbers zicht op het Reichswald en zagen zo kans om Duitse troepenbewegingen waar te nemen.
Vandaag herinneren een plaquette aan de muur van de molen en een windwijzer in de vorm van een kleine soldaat aan de bijzondere betekenis die de molen in de oorlog had.
Het monument is onthuld op 7 mei 2005 door Jan Jochijms en George Blackburn.
Ramp en restauratie
In 1947 voltrok zich alsnog een ramp: door een windhoos raakte de molen zwaar beschadigd. Met kunst- en vliegwerk werd alles door de fa. Adriaens uit Weert weer maalvaardig gemaakt. Op 29 oktober 1949 werd de herstelde molen feestelijk in gebruik genomen en bleef daarna in bedrijf.
De molen werd in 1976 en in 1983/84 gerestaureerd; bij die laatste gelegenheid werd de as doorboord en de molen, als eerste en tot nu toe enige in Nederland, op beide roeden voorzien van Ten Have-kleppen. De fokken en Ten Havekleppen bleven hier op advies van de molenmaker onbehandeld.
De Zuidmolen is een ronde beltmolen, en vanouds uitgerust met een vangtrommel, de trommel is zo aangebracht dat het vangtouw achter de molen moet worden bediend. Een opmerkelijk detail: de vanghaak beweegt niet in lijn met de vangbalk, maar zwaait naar rechts uit.
Groei en stichting
Na 1989 is de Zuidmolen als bedrijf zich steeds meer toe gaan leggen op bakproducten voor particulieren en kleine bedrijven zoals bakkers, slagers en restaurants. Sinds 1 januari 2000 is de molen eigendom van Stichting De Zuidmolen, bestuurd door 3 achterkleinkinderen van Jacobus Jochijms. Ook 9 van de 13 medewerkers van het bedrijf De Zuidmolen zijn nazaten van Jacobus. Een echt familiebedrijf dus.
Het assortiment in de molenwinkel werd in de loop van de tijd flink uitgebreid. Bijna alle producten kunnen nu ook besteld worden via de webwinkel.
